Ankara’nın Zaman-Mekânsal Dönüşümü İçinde Konut ve Yol Arayüzleri

Bu çalışmada, yapılı çevreyi şekillendiren konut, peyzaj, yol ilişkisi üçlü bir çerçevede ele alınarak Ankara’da planlanmış, tasarlanmış ve kente değer katan seçili konut alanları tartışmaya açılmıştır. İlgili projelerin tasarımcılarına ait özgün çizim ve fikirlerin incelendiği araştırmada; konut, peyzaj ve yola dair bütüncül kararlar irdelenmiştir. Erken Cumhuriyet Dönemi’nde yolun konutun kamusal alanı olarak kavramsallaştırıldığı planlama anlayışından, bugün yol ile ilişkisini büyük ölçüde perdeleme arayüzü üzerinden kuran konut alanlarının inşasına uzanan sürece dair çözümsel bir okuma ortaya konulmuştur. Erken Cumhuriyet Dönemi, 1950’lerden 1980’lere uzanan dönem ve 1980’ler ve sonrasına vurgu yapılan makalede, ağırlıklı olarak Demirtaş Kamçıl ve Rahmi Bediz’in İsrail Evleri, Fatin Uran’ın İlbank Blokları ile Altuğ ve Behruz Çinici’nin Sincan Elvanköy Toplu Konut Yerleşkesi projelerine odaklanılmıştır. Farklı bağlam, ölçek ve mekânsal çözümlerle üretilen bu projeler, ortak noktaları üzerinden ele alınmıştır. Böylelikle, günümüzde büyük ölçüde yitirilmiş konut, peyzaj ve yol örüntüsüne dair alternatif tasarım ve planlama yaklaşımlarını üretmek için gerekli bilgi altyapısı oluşturulabilecektir.

House(ing) and Road Interfaces throughout the Spatiotemporal Transformation of Ankara

With a consideration of the key concepts of housing, landscape, and roads, this study discusses a number of housing areas in Ankara that are planned, designed, and add value to the city. The intention of the study is to better understand integrated design decisions on housing, landscape and roads, by examining the original drawings and conceptual proposals of selected project designers. The research takes an analytical reading of a period starting from the Early Republican area, when the road was conceptualized as the public space of the house, to the current state where the interface between the housing area and the road is mostly obstructed. Providing a consideration of three historical periods, the article mainly focuses on Demirtaş Kamçıl and Rahmi Bediz’s Israel houses, Fatin Uran’s İlbank blocks, and Altuğ-Behruz Çinici’s Sincan Elvanköy mass housing complex projects. It intends to deduce the common ground of these projects with different contexts, scales, and spatial organizations in order to lay the necessary knowledge ground for alternative design and planning approaches in the constitution of the housing-landscape-road relationship, which appear to be widely lost today. Appear to be widely lost today.