Ankara Araştırmaları Dergisi. 2022; 10(1): 73-91 | DOI: 10.5505/jas.2022.57431

Observations Regarding Traditional Examples of Civil Architecture in the Çubuk District of Ankara

Serap Sevgi
Architect, Republic of Türkiye, Ministry of Culture and Tourism: Directorate General of Cultural Assets and Museums, Deputy Director of Antalya Survey and Monuments, Antalya, Türkiye

The Çubuk district of Ankara contains several examples of traditional 17th and 18th centuries Turkish houses. While these examples of traditional civil architecture were constructed according to the geographical and topographic characteristics of the region, climate, features of the building material used, needs of the users, as well as the economic, social, and cultural situation, they also share common features. These three-storey buildings, which usually have basic facades, are designed for the requirements of rural life with a more inward-looking inner and middle anterooms that occupy two-stories or feature cihannüma (dormers). Most of the traditional architectural examples in Çubuk district that were examined between 2010-2011 only remain due to having been preserved through reconstruction. Most examples of traditional architecture of this type largely disappeared during the last century, and very few unregistered examples survive. This study aims to contribute to conservation efforts by conducting an evaluation, in terms of contemporary conservation principles, of the architectural features and conservation status of a group of unregistered traditional houses and registered civil architecture examples in the district of Çubuk. During the last 10 years, the district has become accepted as containing important examples of rural Ankara architecture.

Keywords: Civil architecture, Traditional Style, Traditional house, Turkish houses, Ankara, Çubuk district

---

Ankara Çubuk İlçesinin Sivil Mimarlık Örnekleri ve Geleneksel Dokusu Üzerine Gözlemler

Serap Sevgi
Mimar, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Antalya Rölöve Anıtlar Müdür V., Antalya, Türkiye

17. ve 18. yüzyıllarda Türk Evi geleneğinin yaygınlaşması ile sancaklar ve kazalarda yörenin coğrafi ve topografik özellikleri, iklimi, inşa malzemesi olanakları, kullanıcıların ihtiyaçları, ekonomik, sosyal ve kültürel durumuna göre şekillenen ancak ortak özellikler de barındıran geleneksel sivil mimarlık örnekleri Çubuk ilçesinde de bulunmaktadır. Çubuk ilçesindeki geleneksel sivil mimarlık örnekleri, kırsal yaşamın gereği daha içe dönük iç sofalı ve orta sofalı, iki katlı ya da cihannüma (kuşluk) katı bulunanlar üç katlı olup cephe düzeni bakımından sade yapılardır. Geleneksel dokusu son yüzyılda büyük oranda yok olan Çubuk ilçesinde 2010- 2011 yıllarında araştırılan tescilli sivil mimarlık örneklerinin çoğu günümüzde rekonstrüksiyonu yapılarak korunmuş olup tescilsiz olanlarının çok azı varlığını sürdürülebilmektedir. Bu nedenle bu çalışmada son 10 yılda Ankara’nın kırsal mimarisinin bir parçası olan Çubuk ilçesindeki tescilli sivil mimarlık örnekleri ve tescilsiz bir grup geleneksel konutların mimari özellikleri ile koruma uygulamaları ve geleneksel dokudaki değişim üzerine gözlemler yapılarak çağdaş koruma ilkeleri açısından bir değerlendirme yapılması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Sivil Mimarlık, Geleneksel Doku, Geleneksel Konut, Türk evleri, Ankara, Çubuk ilçesi

---