Ankara Araştırmaları Dergisi. 2013; 1(1): 89-112

The first Koç Han: Pioneering modern architecture in Ankara

Oya Atalay Franck
Zurich University of Applied Sciences, Department of Architecture, Design, and Civil Engineering, Zurich, Switzerland

Koç Holding is the most established conglomerate in Turkey. Th e company’s beginnings date from the mid 1920s, when Ahmet Vehbi Koç, founder of Koç Holding, had his first own company registered with the Ankara Chamber of Commerce. In 1932, Koç moved his
business from his father’s store on Anafartalar Street to a new building, the first Koç Han, erected the same year on Çankırı Street Nr.13 in Ulus. Th e building’s designer was Swiss-Austrian architect Ernst Arnold Egli, who had come to Turkey only five years earlier upon
invitation by the government to work as chief architect of the Ministry of National Education. During his stay, which lasted from 1927 until 1940, Egli realized about 40 projects and worked on many more. Koç Han is the rare example of a commercial building by Egli. At a time when the urban aspect of the old town center of Ankara consisted mostly of one-or two-storeyed stone-and-wood houses, the first Koç Han represented an altogether new building type for the town, in being a multipurpose edifice with space for shops at street
level, with large storage facilities below ground, and providing off ices and housing on the upper fl oors. Th e functional rigor of the plan and the sober modernism of the building’s facades contrasted strongly with the architecture of the time. In this respect, the first Koç
Han was a strong statement regarding Ahmet Vehbi Koç’s belief in a modern Turkey and to the contribution of the building’s architect, Ernst Arnold Egli, to this project.

Keywords: Modern architecture, First Koç Han, Vehbi Koç, Ernst Arnold Egli, Commercial buildings, Ulus, Ankara

---

İlk Koç Han: Ankara’da modern mimarinin öncüsü

Oya Atalay Franck
Zürih Üniversitesi Uygulamalı Bilimler,mimarlık, Tasarım Ve İnşaat Mühendisliği Bölümü

Koç Holding Türkiye’deki en köklü sanayi grubudur. Holding’in tarihi, kurucusu olan Ahmet Vehbi Koç’un ilk şirketini Ankara Ticaret Odası’na kaydettirdiği 1920’lere kadar uzanır. Vehbi Koç 1932’de işlerini, babasının Anafartalar’daki dükkanından Ulus’ta Çankırı Caddesi
13 numarada inşa ettirdiği ilk Koç Han’a taşır. Binanın tasarımcısı Milli Eğitim Bakanlığı’nın daveti üzerine baş mimar olarak çalışmak üzere beş yıl kadar önce Türkiye’ye gelmiş olan İsviçreli-Avusturyalı mimar Ernst Arnold Egli’dir. Mimar Egli, 1927 ile 1940 yılları arasında Türkiye’de geçirdiği süre boyunca yaklaşık 40 proje gerçekleştirir ve birçok farklı projede de görev alır. Koç Han, Egli’nin tasarladığı nadir ticari binalardandır. Eski kent merkezinin çoğunlukla bir ya da iki katlı ahşap–kagir evlerden oluştuğu bir zamanda ilk Koç Han, caddeye açılan dükkânlarıyla, yeraltında geniş depolama olanaklarıyla, üst katlarda ise ofis ve evler için sunduğu alanlarla Ankara için yeni bir bina tarzıdır. Planın fonksiyonel titizliği ve binanın dış cephelerinin sade modernizmi dönemin mimari anlayışından son derece farklıdır. Bu bağlamda ilk Koç Han, Vehbi Koç’un modernleşen Türkiye’ye olan inancını ve sorumluluğunu; binanın mimarı Ernst Arnold Egli’nin bu projeye katkısını güçlü bir şekilde ifade etmektedir.

Anahtar Kelimeler: Modern mimari, İlk Koç Han, Vehbi Koç, Ernst Arnold Egli, Ticari binalar, Ulus, Ankara

---