Juliopolis (Iuliopolis) Ankara ili Nallıhan ilçesinde yer alan antik bir kenttir. Juliopolis Nekropolü kazıları 2009 yılından beri Anadolu Medeniyetleri Müzesi Başkanlığınca sürdürülmektedir. Nekropol, Ankara’nın yaklaşık 122 km kuzeybatısında Nallıhan ilçesine bağlı Çayırhan beldesinde bulunmaktadır. Arkeolojik araştırmaya göre nekropol Helenistik Dönem’den itibaren kullanılmaya başlanmış ve Roma Dönemi ve Bizans İmparatorluğu zamanlarında da kullanımı devam etmiştir. Şimdiye kadar 500’ün üzerinde farklı tiplerde mezar açığa çıkartılmış, bu mezarlardan da çok sayıda insan iskeleti kalıntısı ele geçmiştir. Makalede, nekropolden elde edilen insan kalıntılarının biyoarkeolojik açıdan incelenmesiyle geçmişte Ankara’da yaşamış olan bu insanların yaşamları hakkında bilgi elde etmeyi hedefleyen Juliopolis Antropolojik Araştırmaları projesinin ilk sonuçlarının paylaşılması amaçlanmaktadır. Nekropol’deki uzun süre kullanımda olduğu anlaşılan en kalabalık oda mezar üzerine yapılan incelemede her iki cinsiyetten ve tüm yaş gruplarından olmak üzere en az 57 bireye ait kemik ve diş kalıntısının mevcut olduğu saptanmıştır. Bir lahit içindeki ahşap tabuta defnedilen yaşlı bir erkeğe ait kafatası üzerindeki saç kalıntıları ışık ve taramalı elektron mikroskopları yardımıyla incelenmiş ve morfolojik değerlendirmesi yapılmıştır. Ayrıca bir mezardan elde edilen kafatasına ait bilgisayarlı tomografi verisinden hareketle yeniden yüzlendirme çalışması yapılmış, Juliopolis’te yaşamış orta yaşlı bir erkeğe ait üç boyutlu yüz ortaya çıkartılmıştır.

Hizmet sektörünün alt sınıflarından biri olan Bilgi Yoğun İş Hizmetleri (BYİH) yarattığı yüksek katma değer ile ülke ve bölge ekonomisi için önem arz etmektedir. BYİH sektörü bilginin üretilmesi, taşınması ve dönüştürülmesini sağlamakta, bunu yaparken de en önemli çıktısı inovasyon olmaktadır. Uluslararası yazında BYİH faaliyetlerinin genellikle metropollerde yoğunlaştığı vurgulanmaktadır. Kent ekonomisine önemli katkı sağlayan sektörlerden biri olan BYİH faaliyetlerinin lokasyon tercihleri dikkate alınması gereken bir konudur. Bu çerçevede, metropol bir kent olan Ankara örneği üzerinden BYİH faaliyetlerinin dağılım, yoğunlaşma ve kümelenme örüntülerini okumak hem ulusal, hem de uluslararası yazına katkı açısından önem taşımaktadır. Bu kapsamda çalışma; Ankara’da mevcut BYİH firmalarının lokasyon tercihlerini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, Ankara metropoliten alan sınırları içinde kalan BYİH firmaları üzerinden mahalle ölçeğinde adrese dayalı analizler yapılmıştır. Araştırmada kullanılan BYİH firma verileri, Ankara Ticaret Odası’ndan (ATO) elde edilmiştir. Çalışmada öncelikli olarak ArcGis programı yardımı ile BYİH firmalarının Ankara bölgesindeki mekânsal dağılım örüntüleri, BYİH faaliyet sınıflarına göre analiz edilmiştir. Daha sonra yine ArcGis programında en yakın komşuluk analizi ve kernel yoğunluk analizleri yapılmış, mesleki ve teknolojik olarak ikiye ayrılan BYİH sınıflarının kümelenme örüntüleri ortaya konulmuştur. Çalışma sonuçları BYİH firmalarının, uluslararası yazının aksine, ağırlıklı olarak merkezi iş alanı (MİA) içinde yoğunlaştığını ancak bundan farklı olarak Teknolojik BYİH faaliyetlerinin MİA dışında kalan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde yoğunlaştığını ortaya koymaktadır.

Ankara’nın tarihî merkezi olan Ankara Kale’sinde 1980’lerin sonundan beri ve hemen yakınındaki Hamamönü’nde ise 2007’den beri hem yerel yönetimler hem de özel sektörden yatırımcılar ve küçük işletmeler tarafından koruma, renovasyon, restorasyon ve kentsel dönüşüm faaliyetleri sürdürülmektedir. Hamamarkası bölgesi ise bu sürecin son halkasını oluşturmaktadır. Bu faaliyetler hem turistlerin hem de kent gezginlerinin tüketimine ve taleplerine yönelik mekânlar inşa etmekte ve otantiklik olgusundan yola çıkarak ve estetikleştirme pratikleri aracılığıyla yeni bir nostalji kültürü yaratmaktadır. Modernleşme ve küreselleşmeyle birlikte zayıflayan yerel aidiyet bağları da nostalji aracılığıyla tekrar gündeme gelmekte ve nostalji kültürünün hem üretim hem de tüketim aşamalarında belirleyici olmaktadır.
Bu çalışmanın amacı, Ankara’nın söz konusu tarihî bölgelerinde bu kültürün oluşumunu ve içinde barındırdığı farklılıkları, nostalji kültürünü üreten aktörlerin mekân yaratma biçimleri üzerinden incelemektir. Çalışma temel olarak, bölgede faaliyet gösteren kafe, restoran, antika dükkânı, sanat galerisi, sanat atölyesi, butik otel gibi işletmeleri ve müzeleri kapsayan saha çalışmasına dayanarak toplumsal belleğin, geleneklerin, geçmişe dair algıların ve özlemlerin Ankara’nın kent kültüründeki yansımalarını ortaya koymaktadır. Bu veriler ışığında söz konusu üç bölgede farklı nostalji kültürlerinin oluştuğu ve oluşan kültürün hem neo-liberal küreselleşmeden hem de Türkiye’deki hâkim siyasal dinamiklerden, özellikle son on yılda etkili olan neo-Osmanlıcılık politikasından etkilendiği görülmektedir.

Dijitalleştirme kültürel bellek kurumlarının yatırımlarda bulunduğu süreçlerden biridir. Genel olarak analog ortamdaki kaynakların dijital kopyalarının oluşturulmasına dayanan dijitalleştirme işlemi, kültürel belleğin sunumu açısından çeşitli iş süreçlerini beraberinde getirmektedir. Çalışmanın amacı; Ankara’da bulunan ve sahip oldukları koleksiyonlara yönelik dijitalleştirme uygulamaları yapan kültürel bellek kurumlarının bu uygulamalara yönelik yaklaşımları ve karşılaştıkları sorunları analiz etmektir. Bu amaç çerçevesinde kültürel bellek kurumlarındaki dijitalleştirme süreçlerine yönelik alanyazından hareketle 13 açık uçlu sorudan oluşan bir görüşme formu geliştirilmiştir. Geliştirilen bu form farklı ölçeklerde dijitalleştirme uygulaması yapan 17 kurumdaki yetkililerle gerçekleştirilen görüşmelerde kullanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular Ankara’da yer alan bu kurumların dijitalleştirme uygulamalarını, bu konudaki karar verme süreçlerini ve gelecek öngörülerini ortaya koymuştur. Çalışma sonuçları kurumların fiziksel alan yetersizlikleri, özgün kopyanın korunması ve kaynakların erişilebilirliklerini artırmak gibi amaçlarla dijitalleştirme yaptıklarını göstermiştir. Diğer taraftan kurumların dijitalleştirme uygulamalarında ekipman yetersizlikleri, çıktı kalitesi problemleri gibi sorunlar yaşadıkları, tanımlama standardı ve koleksiyon yönetim sistemi kullanımlarının düşük düzeyde olduğu tespit edilmiştir.

The focus of this paper is the residential architecture of the capital city Ankara during the 1920s, which is investigated as part of the development of the city after the foundation of the Turkish Republic. It initially defines the main settlement zones of contemporary Ankara that transformed and were formed in relation with the contemporary development plans implemented to direct the urban growth. The construction of new single houses and apartments as the main housing types of the period in the defined settlement zones of the historical and the developing parts of the city is then analyzed in order to understand how the increase in population and the resultant housing need in the new capital city affected the change in its built environment. In this frame of analysis, the paper aims to evaluate the new housing production during the first decade of the capital city Ankara by examining the old city-Ulus that transformed and the new city-Yenişehir that was formed in this process, and also considering the simultaneous un-planned transformation of the vineyards and formation of shed-houses in the peripheries of the city center.

Makalede, Türk siyasi tarihinin dönüm noktalarından birisi olarak kabul edilen İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde Ankara’da gerçekleşen kültürel aktivitelerin nasıl şekillendiği, Ankara’da yaşantının ne yönde değiştiği ve Türk-Amerikan dernekleri yönetiminde öne çıkan kişilerin, Türk-Amerikan ilişkileri kapsamında ve sosyal ilişkiler açısından nasıl etkili oldukları incelenmektedir. Bu dönem, yalnızca, Türk iç ve dış politikasında köklü değişikliklere tanık olmakla kalmamış, aynı zamanda sosyal ve kültürel yaşamın da derinden değişmesine tanıklık etmiştir. Siyasi iktidarın, iktisadi politikaların ve dış ilişkilerin köklü biçimde değişmesi, ülkenin başkenti olan Ankara’da, kent yaşamına da yeni bir boyut kazandırmıştır. Makale, savaş sonrası dönemde, Ankara’da kurulan Türk-Amerikan dernekleri ve cemiyetlerine yoğunlaşarak, Türk-Amerikan yakınlaşmasının Ankara’nın sosyal yaşamını nasıl etkilediği, aynı zamanda söz konusu dernek ve cemiyetlerin Türk-Amerikan ilişkilerini nasıl şekillendirdiğini de incelemektedir. Çalışmada; bir yandan mevcut literatür tarafından göreli olarak ihmal edilmiş olan, 1945-1955 dönemi Ankara kent yaşamı bütüncül bir perspektiften ele alınırken; bir yandan da Türk-Amerikan ilişkilerinin makro ölçekli diplomatik ve iktisadi yönlerden sınırlı kalmadığı, aynı zamanda, bu ilişkiler ağının mikro ölçekli sosyal ve kültürel boyutlarda da değişim ve etkileşimlere yol açtığı tartışılmaktadır.

Osmanlı’da 1854 yılında, “Şehremaneti”nin kurulması ile başlayan belediyecilik faaliyetleri, Cumhuriyetin ilanına değin çıkartılan kanunlarla pek çok değişim geçirmiş ve İmparatorluğun hemen hemen tüm vilayetlerine yayılmış teşkilatlardan meydana gelmekte idi.1857 yılında kurulan Altıncı Daire-i Belediye’yi örnek alarak oluşturulan ilk belediyelerin 1864 yılında çıkartılan “Tuna (Danube) Vilayeti Nizamnamesi”nin sonrasında yaygınlaştığı kabul edilmektedir. Söz konusu belediye teşkilatları arasında, Ankara belediyesinin 1866 yılından bu yana mevcudiyetini bilmekteyiz. Cumhuriyetin ilanı ve Ankara’nın başkent oluşu ile 1924 yılında Ankara belediye dairesi, İstanbul modelli Şehremaneti’ne dönüştürülmüştür. 1930 yılı Belediye Kanunu’na kadar şehremaneti olarak görev alan Ankara belediyesi, Cumhuriyetin başkentinin fiziki ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulmuştur. Bu çalışmanın odağında Osmanlı idaresindeki Ankara belediye teşkilatının inşa ettirmiş olduğu, fakat günümüze ulaşamayan belediye binası ve söz konusu yapıya ait arşiv belgeleri bulunmaktadır. Anadolu’daki Osmanlı belediye binaları arasında özgün plan şemasına şu ana dek ulaşılabilen tek yapı olması sebebiyle Ankara belediye binası önem kazanmaktadır. Üstelik eski fotoğraflarının da varlığı yapının mimari karakterini okumaya ve yapıyı döneminin mimari yönelimi içerisinde değerlendirmeye olanak tanımaktadır.