Ankara Araştırmaları Dergisi. 2017; 5(2): 197-224 | DOI: 10.5505/jas.2017.27247

Ankara’nın 11 Eylül 1957 Sel Felaketi ve Siyasi Gündemi

İhsan Seddar Kaynar
Hakkâri Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Hakkâri

Türkiye siyasi tarihinde 1957 yılında yapılan erken genel seçim çok önemli bir dönüm noktasıdır. Seçim kanununun değiştirilerek erken seçim kararının alındığı 11 Eylül gününde Ankara şehri, tarihinin en büyük doğal afetine şahit olmuştur. Hatip Çayı vadisinde Elmadağ’dan Lalahan’a ve vadi boyunca Hasanoğlan, Kayaş ve Ankara’ya doğru ilerleyen sel suları Üreğil, Mamak, Saimekadın, Gülveren, Demirlibahçe, Bent Deresi, İsmetpaşa Mahallesi, Atıfbey, Dışkapı, Kazıkiçi Bostanları ve Akköprü semtlerini su altında bırakmıştır. Çok sayıda insanın hayatını kaybettiği ve çok büyük maddi zararın oluştuğu felaket sonrasında Ankara’nın doğal dokusuna çok önemli müdahaleler yapılmıştır. Yurtiçinde çok önemli yardım kampanyaları düzenlenmiş ve yurtdışından da destek gönderilmiştir. Selden önce Bent Deresi’nde başlayan istimlak çalışmaları can kaybını azaltsa da, selden sonra dere menfez içine çekilerek bölge insansızlaşmıştır. Felaketzedelere mahalle kurulacağı ve bedelsiz ev dağıtılacağı sözü verilse de, sadece 4 blok apartman yapılmış ve evlerden bedel alınmıştır. Erken seçimde DP’nin Ankara’dan milletvekili çıkaramadığı görülmüş ve seçilmiş belediye başkanı yerine valilerin görevlendirildiği mansup reislik ile Ankara idare edilmeye başlamıştır. Ankara’da yaşanan en büyük felaket olan 11 Eylül 1957 Sel Felaketi; Ankara’nın ve Ankaralıların hafızasından tamamen silinmiştir. Çalışma, Sel Felaketi’nin hatırlanabilmesi için, 1957 yılının 11 Eylül Çarşamba günü Ankara’da ne olduğu, ertesi günlerde yaşananlar ve alınan önlemleri anlatmaya çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Doğal afet, Sel, 11 Eylül 1957 Sel felaketi, Hatip Çayı, Ankara

---

Ankara’s 9/11: 1957 Flood Disaster and Its Concurrent Political Agenda

İhsan Seddar Kaynar
Hakkari University, Faculty of Economics And Administrative Sciences, Department of Economic History

The 1957 early general elections is a milestone in the political history of Turkey. On September 11, 1957 the electoral law amendment was passed and an early election was called. But on the same day, Ankara faced the most drastic natural  disaster of its history. The flood came through Hatip Creek valley and passed Elmadağ and Lalahan. It proceeded to Hasanoğlan, Kayaş, and Ankara, as a result; Üreğil, Mamak, Saimekadın, Gülveren, Demirlibahçe, Bent Deresi, İsmetpaşa, Atıfbey, Dışkapı, Kazıkiçi Bostanları, and Akköprü were all submerged with the flood water.  In the aftermath of many casualties and huge financial damage Ankara’s natural structure was extremely intervened. Domestic Aid campaigns were organized and also foreign aid was received.   Before the flood, expropriation of Bent Deresi area had already been started, which partially reduced the number of losses. Yet, after the flood, this area was completely depopulated through the construction of culverts. Even though the disaster victims were promised a new district and free housing, only four apartment blocks were built and expenses were collected. In the early elections Democrat Party’s candidates lost their seats. Consequently, Ankara started to be governed by an appointed administrative manager, rather than by the head of elected municipal administration. The September 11, 1957 flood is forgotten by the citizens of Ankara. This paper focuses on September 11, 1957 and the following events and measures taken, for it to be remembered.

Keywords: Natural Disaster, Flood, 1957, Hatip Creek, Ankara

---

ATIF KOPYALA