Osmanlı Devleti’nde kapalı aile yaşantısı bir şekilde evin planını ve bezemelerini etkilemiştir. Bezeme programı ise, her dönem içerisinde belli başlı farklılıklarla karşımıza çıkmaktadır. 18. yüzyıl sonrası Batı etkisiyle, bezemelerde yeni üsluplar ve teknikler görülmeye başlanır. Bu çalışmanın konusu, Ankara’da yer alan Dedebayrak Evi ve bezemeleridir. Ankara sınırları içerisindeki konut mimarisinde yer alan bezemeler; çoğunlukla geometrik bezemeler, bitkisel bezemeler ve yazılardan oluşmaktadır. Dedebayrak Evi’ni özel kılan şey bu bezeme türlerini kendi içinde barındırması ve mimari tasvirlerin de yapıda yer almasıdır. Bu özelliği onu Ankara içerisinde tek yapmaktadır. Ayrıca yapıdaki bezemeler arasında, sanatçısı Nakkaş Mustafa’nın adının geçiyor olması, bu yapıyı daha da önemli kılmaktadır. Yalnız, yapının bezemeleri günümüze kadar ulaşmamıştır. Türkiye’de konut mimarisinin korunamama durumu, bununla beraber birçok önemli tarihi yapının günümüze kadar ulaşmama sorununu ortaya çıkarmıştır. Gerek yerel yönetimler, gerek konut sahiplerinin yapılarla gerektiği kadar ilgilenmemeleri, bu yapıların yok olmasına neden olmaktadır. Bu durum, kent dokusunu yok etmekle beraber kent belleğine de büyük zararlar vermektedir. Bu doğrultularda yapıda yer alan bezemeler kendi içerisinde incelenecek ve Ankara’da bulunan diğer yapılarla karşılaştırılarak ortak bir fikir oluşturulmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Dedebayrak Evi, Nakkaş Mustafa, Boyalı nakış, Duvar resmi, Konut mimarisi, AnkaraThe conservative family lifestyle in the Ottoman State affected the ways that houses were planned and decorated. Different decorative programs emerged with major differences in each period. New techniques and styles began to be seen in the 18th century thanks to the influence of the West. This article will focus on the decoration of Dedebayrak House in Ankara. Decoration in the architecture found within the boundaries of Ankara consist mostly of geometrical or floral decorations and various inscriptions. The Dedebayrak House not only has these kind of decorations, but also it has these decorations in its architectural descriptions, so it makes this house the only one to have survived in Ankara. Moreover, this building is especially important as the décor included work belonging to Nakkaş Mustafa. However, these decorative features do not remain today. The situation in Turkey is such that architecture is not conserved, which leads to many historically important buildings vanishing. Neither local authorities, nor the owner of these buildings look after these buildings properly, leading their specific historical features to be lost. This situation both damages the urban fabric and harms the historical heritage of the city. Therefore, decorative features in the building will be analysed both on their own and compared to other buildings in Ankara in order to create an overall picture.
Keywords: Dedebayrak House, Nakkaş Mustafa, Painted decoration, Wall paintings, Domestic architecture, Ankara,