Ankara Araştırmaları Dergisi. Baskıdaki Makaleler: JAS-58561 | DOI: 10.5505/jas.2025.58561

Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nden Erkek Figür Kabartmalı Aslan Heykelciği

İbrahim Ethem Koçak
Gaziantep Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı, Gaziantep, Türkiye.

Galatia Eyaleti MÖ 25’te Galat kralı Amyntas’ın krallığın tümünü Roma İmparatorluğuna miras bırakmasıyla eyalet Roma İmparatorluğunun hakimiyeti altına girmiştir. Böylelikle Galatia Romanın Anadolu’daki eyaleti, Ankyra’da bu eyaletin idari başkenti olmuştur. Ankyra, yol ağlarının kesiştiği bir noktada Roma imparatorluğunun doğu sınırı politikalarının önemli parçası olarak Roma’nın doğu sınırının gerisinde önemli bir lojistik merkezi haline dönüşmüştür. Bu dönüşüm, bölgede askeri hareketliliğin artmasına yol açmıştır ve askerlere ait mezar stelleri ve heykelcikleri de bu hareketliliği doğrular niteliktedir. Bu bağlamda, aslan heykelciğinin ön yüzünde yer alan kabartma şeklindeki erkek figürü askerlerin bölgeye yerleşmiş olduğu konusunda bir veri niteliğindedir. Erkek figür kabartmalı aslan heykelciğinde, aslan ön ayakları üzerine basarken kalçası üzerine oturur şekildedir ve aslan heykelciğinin ön ayakları arasında ise cepheden görünen ve ayakta duran belinde pteryges’i olan bir erkek figürü yer almaktadır. Bu aslan heykelciğine en yakın örnekler Konya Arkeoloji Müzesinde tespit edilmiştir. Konya Arkeoloji Müzesinde yer alan oturur biçimdeki aslan heykelciklerinin yanı sıra Müzede bulunan Çumra lahdi ile Ankara-Haymana ilçesinde ele geçen bazı mezar stelleri de benzer işçilik özellikleri göstermektedir. Bu çalışma, bu eserlerin tipolojik ve stilistik olarak karşılaştırılmasını amaçlamaktadır. Eserin buluntu yeri ile ilgili kesin bilgiler olmamasına rağmen bu eserin, Haymana örneklerinden yola çıkılarak günümüz Haymana İlçesi ve çevresinde gelişen Geç Roma Dönemi kırsal yerleşim bölgelerinden ele geçmiş olabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Bu değerlendirmeler sonucunda Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergilenen Aslan heykelciğinin MS 3. yüzyılın sonu-4. Yüzyıla tarihlendirilebileceği de önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Galatia, Roma İmparatorluk dönemi, Ankyra, Pteryges, Aslan heykelciği, Mezar stelleri, Anadolu Medeniyetleri Müzesi,

---

Lion Statuette with Male Figure From The Anatolian Civilizations Museum

İbrahim Ethem Koçak
Gaziantep University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Archaeology, Department of Classical Archaeology, Gaziantep, Türkiye.

Galatia was reorganized as a Roman province with Ankyra as its administrative capital in 25 BC when the Galatian king Amyntas bequeathed the entire kingdom to the Roman Empire. Thus, Ankyra played a crucial role in the Roman Empire’s policies on its Eastern front by functioning as an important logistics center through controlling intersecting roads. This gradual development brought an increase in military presence in the region, given that grave steles and statuettes belonging to soldiers were found in the area. Therefore, discovery of a male figure with a lion statuette might also show a further example regarding this phenomenon: The male figure in the relief with lion statuette appears to be sitting on the hip while the lion steps on its front legs. Between the front legs of the lion statuette, there is a male figure with pteryges on his waist. The closest examples to this lion statuette were found in the Konya Archaeological Museum; the Çumra sarcophagus in the same museum, and some tomb steles found in the Haymana district of Ankara also show similar craftsmanship features. This study aims to apply a typological and stylistical comparison to these reliefs. Even though there is no clear information about the find spot of the artifact, it was suggested based on the Haymana examples that the artifact might have been found in the rural settlements during the Late Roman period that developed in and around the Haymana district of Ankara today Consequently, it was also suggested that the lion statuette exhibited in the Anatolian Civilizations Museum could be dated to the end of the 3rd century - the 4th century AD.

Keywords: Galatia, Roman Imperial Period, Ankyra, Pteryges, Lion Statuette, Tombstone, Museum of Anatolian Civilizations

---

ATIF KOPYALA