Araştırma Cumhuriyet’in ilk yıllarında Ankara’da öne çıkan Osmanlı Bankası (1926), Ziraat Bankası (1926-1929), Tekel Başmüdürlüğü (1928) ve Türkiye İş Bankası (1929) yapılarının mimarı Giulio Mongeri (1873-1951) üzerinedir. Giulio Mongeri, hem Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarında, hem de Cumhuriyet’in ilk yıllarında mimari etkinlikleri ile öne çıkan mimarlardan biri olmuş ve Sanayi-i Nefise Mektebi hocalarından biri olarak geleceğin mimarlarını yetiştirip bir sonraki kuşağın mimarlık anlayışında da etkili bir rol üstlenmiştir. Çalışmada, mevcut yayınlardaki bilgilere yeni katkı olarak özellikle günlüğünden edinilen ve başka yerde yayımlanmamış eskizler, fotoğraflar ile belgelerin bilim dünyasına kazandırılması amaçlanmıştır. Giulio Mongeri’nin kendisi, ailesi ve yetiştiği ortam, kişiliği ve eğitimci olarak tutumu ulaşılan yeni bilgiler ışığında değerlendirilmiştir. Mongeri’nin Ankara’daki yapıları, dönemin Ankara’daki diğer yapılar ile karşılaştırmalı olarak incelenmiş ve Mongeri’nin yaklaşım farklılıkları değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Giulio Mongeri, Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı, Ankara Ziraat Bankası, Ankara İş Bankası, İstanbul İtalyan Topluluğu, Sanayi-i Nefise MektebiThe study is about Giulio Mongeri (1873 – 1951) who was the architect of Ottoman Bank (1926), Ziraat Bank (1926 – 1929), Monopolies Chief Directorate (1928) and Türkiye İş Bank (1929) buildings in Ankara in the first years of the Republic. Giulio Mongeri was one of the architects prominent in architectural activities both in the last years of Ottoman Empire and first years of the Republic and undertook an effective role in the architectural understanding of the next generation by raising the architects of the future as an instructor of the Academy of Fine Arts. In the study, it is aimed to gain especially the sketches and photos obtained from his diary and not published anywhere else to the scientific world as a new contribution to the knowledge in the available publications. Giulio Mongeri himself, his family and environs in which he was raised, his personality and attitude as a trainer have been appraised in the light of new information. The buildings of Mongeri in Ankara have been studied comparatively with the other buildings in Ankara in this period and an attempt is made to assess the differences in his approach.
Keywords: Giulio Mongeri, Early Republican Architecture, Ankara Ziraat Bankası, Ankara İş Bankası, İstanbul Italian Community, The Academy of Fine Arts