ISSN: 2147-8724
Alüminyum ile Tasarlamak: 1970’lerde Ankara Mimarlığında Alüminyum* [Ankara Araştırmaları Dergisi]
Ankara Araştırmaları Dergisi. 2019; 7(1): 75-103 | DOI: 10.5505/jas.2019.00710

Alüminyum ile Tasarlamak: 1970’lerde Ankara Mimarlığında Alüminyum*

Funda Uz
İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü, İstanbul

Türkiye’de “modern mimarlık” sıklıkla düşünsel ve ideolojik boyut ile biçimsel temsil üzerinden araştırılmış ve tartışılmıştır. Ancak luslararası araştırmalarla karşılaştırıldığında, Türkiye özelinde yapı malzemelerinin modern mimarlığa etkisi konusundaki araştırmalar yetersizdir.
Makaleyle, yapıları var eden insanları, üretim mekanizmalarını, dönemin koşullarını ve bağlam ilişkilerini okuyabilmenin kendine özgü araçlarını üretmek amaçlanmaktadır. Kronoloji odaklı çalışmalarda, “savaş sonrası modernizmi” ve “1950-1980” aralığı içinde kendine özgülüğü yeterince vurgulanmayan 1970’li yıllardaki mimarlık üretiminin, yapı malzemesi olarak alüminyum üzerinden, üretim, eleştiri ve kültür çerçevesinde okunması hedeflenmiştir. 1950’ler sonrasında, özgün ve öncül örneklerin verildiği 1960’lar ve endüstrileşmenin hız kazandığı, standardizasyonun başlangıcı kabul edilebilecek 1970’ler çalışmanın odağında yer almaktadır. Çalışmaya konu edinilen bir şehir olarak Ankara, söz konusu dönemde, Türkiye’deki yapılaşma tarihi açısından da bir eşiği işaret eder. Ankara’nın kentsel gelişimi, nüfus ve iş gücündeki artış, yeni kurulan birimleri ile genişleyen bürokratik kurumlar için yapı ihtiyacına verilen cevap, “Ankara Mimarlığı” tanımını haklı çıkarmaktadır. Ankara’da 1960-1980 arasındaki dönemde üretilen mimarlığı “uluslararası” ve “modern” olarak tanımlamak genel ve kabul gören bir yargıdır. Bu mimarinin biçimsel, işlevsel var oluş koşulları, bunlara duyulan ihtiyaç ve bu yapıları var eden mekân-politikalar, dahil olan aktörler ve kurumlar üzerine araştırmaların derinleştirilmesiyle, bu dönemde yapılı çevrenin üretim süreci hakkındaki bilgimizi genişletecek açılımlar yaratma potansiyeli açıkça hissedilmektedir.

Anahtar Kelimeler: 1970’ler mimarlığı, Mimari alüminyum, Alüminyum tasarımlar, Savaş sonrası modernizmi, Ankara

Designing with Aluminium: Aluminium in the Architecture of 1970s Ankara

Funda Uz
Istanbul Technical University Faculty Of Architecture, Department Of Architecture

In Turkey, “modern architecture” has frequently been investigated and discussed through ideological dimension and its morphological representation. However, when compared with international studies, research about the effects of building materials on modern architecture is insufficient within the scope of Turkey.
This article aims to produce the unique tools of reading the structures which were generated and were kept alive by people, by production mechanisms, by conditions of period and by relations of context. In chronology-oriented studies, between Post-war Modernism and 1950-1980 era, it was aimed to read the architectural production in the 1970s -whose distinctiveness has not been emphasized adequately- through aluminum as a building material within the frame of production, criticism, and culture. After the 1950s with the original and precessor examples of 1960s; as the scope of this study, 1970s can be considered as the beginning of standardization and acceleration of industrialization. Ankara, the case city of this study, indicates a threshold within the history of the construction of Turkey in the aforementioned period. Urban development of Ankara, increase of population and labor force, respond to the building needs of bureaucratic institutions with their newly-established units verify the definition of “Architecture of Ankara”. It is a common and accepted judgment to describe the architecture produced between 1960-1980 in Ankara as “international” and “modern”. The potential of creating extensions is clearly seen, for widening our knowledge about the built environment in this period through deepening research on the morphological and functional conditions, the needs to them, the space-politics which creates them, included actants and institutions.

Keywords: 1970s architecture, Architectural aluminum, Aluminum designs, Post-war modernism, Ankara

Funda Uz. Designing with Aluminium: Aluminium in the Architecture of 1970s Ankara. Ankara Araştırmaları Dergisi. 2019; 7(1): 75-103

Sorumlu Yazar: Funda Uz, Türkiye
Makale Dili: Türkçe
LookUs & Online Makale