Bir zamanlar genç Cumhuriyet’in siyasi ve ekonomik merkezi olan Ankara’daki Ulus semti, kentin hem cumhuriyetçi hem de manevi geleneklerine ev sahipliði yapmayý sürdürmektedir. Önce gecekondularla sarýlmýþ, sonrasýnda Kýzýlay’ýn, baþkentin yeni ekonomik merkezi olmaya baþlamasýyla geri plana itilmiþ semt, düþük gelir gruplarýna terk edilmiþtir. Günümüzde Ulus’un kendine özgü, çok katmanlý karakteri, kentteki önemli bir dini alan olan Hacýbayram’ýn temsil ettiði manevi ve ahlaki deðerleri gölgede býraktýðý iddiasýyla hedef gösterilmekte ve bu gerekçeyle bir kentsel dönüþüme tanýklýk etmektedir. Bu makalenin amacý, psikocoðrafi bir yöntem kullanarak Ulus’un pazarlarýnda görüldüðü iddia edilen bu “ahlak dýþýlýðýn” izini sürmektir. Mevcut kentsel dönüþüm literatürünün sýnýfsal yer deðiþtirmeye yaptýðý vurguyu destekleyecek þekilde, dönüþtürücülerin söylemsel müdahalelerinin deneyime dair temellendirmelerini görünür hale getirmeyi hedeflemektedir. Bu amaç doðrultusunda, Ankara Büyükþehir Belediyesinin 2008-2016 yýllarý arasýnda yayýmladýðý bültenler taranmýþ; sonrasýnda Ýtfaiye Meydaný ve Telefoncular Pazarý gibi farklý bölgelerde, raflarda sunulan nesnelere ve bu nesnelerin sunumuna dair bir dizi gözlem yapýlmýþtýr. Ortaya çýkan öznel harita, Ulus’taki “ahlak dýþýlýk” hissine doðrudan etkisi olan maddi kültüre, bu maddi kültürün davet ettiði önemli pratiklere ve farklý toplumsal gruplara dair içgörüler saðlarken bu hissin üç bileþenini öne çýkarmaktadýr: ekonominin kayýt dýþýlýðý, mevcut erkeklik rejimi ve çatýþan nostaljiler.

Once the political and economic center of a thriving, young Republic, Ulus neighbourhood in Ankara continues to host elements of both the city’s republican and religious traditions. The district, first surrounded by slums and then neglected after Kýzýlay became the capital’s new economic center, has been left to low income groups. Today, the distinctive and multi-layered character of Ulus is being targeted and condemned for having overshadowed the spirituality and morality of Hacibayram, a significant religious site in the district, and has been witness to a major urban transformation on these grounds. The aim of this paper is to trace the “immorality” that is claimed to prevail in the bazaars of Ulus through the employment of a psychogeographical methodology. In line with the emphasis on urban replacement in the current literature on urban transformation, this paper reveals the experiential justifications behind the gentrifiers’ discursive interventions. For this purpose, Ankara Metropolitan Municipality bulletins published between 2008 and 2016 were surveyed and a series of observations were made in different areas in Ulus, including the bazaar areas of Itfaiye Meydani, Telefoncular Pazari, etc., looking closely at the different objects offered on the shelves, as well as how they were presented to the passers-by. The emergent subjective map provides insight into the material environment, significant practices and different social groups invited into the area, unraveling the three main constituents of this alleged immorality: the prevalent alternative economy, current regime of masculinity, and conflicting nostalgias.

Makale Özeti | Tam Metin PDF

Bu makalede önce kýsaca Râzî’nin hayatý, edebî þahsiyeti ve eseri hakýnda bilgi verilmiþ, ardýndan Râzî Divaný’nda bulunan Ankara’yla ilgili manzumeler deðerlendirilmiþ ve bunlarýn çevriyazýlý metinleri sunulmuþtur. Râzî’nin hakkýnda kaynaklarda bilgi bulunmamaktadýr. Divan’ýndaki tarih manzumelerinden onun, 1079 (M. 1668/1669) yýlýnda doðduðu ve 1153 (1740/1741) yýlýndan sonra vefat ettiði anlaþýlmaktadýr. Yine Divan’ýndan hareketle hayatýnýn büyük bir kýsmýný Ankara’da geçirdiði, Ankara Mevlevîhânesi derviþlerinden, fakat ayný zamanda Hacý Bayram-ý Velî ailesiyle ve Bayramîlikle de irtibatlý olduðu ortaya çýkmaktadýr. Þimdilik eldeki tek eseri Divan’ýdýr. Yazma halinde ve tek nüshadan ibaret olan, daha çok aþk ve tasavvuf konularýnýn iþlendiði Râzî Divaný’nýn, en önemli tarafý XVIII. asýr baþý Ankara’sýyla ilgili çok deðerli bilgiler içermesidir. Osmanlý döneminde Ankara’nýn sosyal ve kültürel yönüyle alakalý pek fazla kaynak ve bilgi bulunmamaktadýr. Üzerinde durulacak olan Razi Divaný’nda ise doðrudan Ankara’yla ilgili toplam 42 manzume bulunmaktadýr. Bu sebeple Râzî Divaný’nýn Ankara tarihi ve kültürü açýsýndan bir hazine deðerinde olduðu söylenilebilir.

In this article the Ottoman poet Râzî, his works, poetry and poems written on Ankara is examined and the transcriptions of poems are evaluated. There is no information about the poet’s life among the biographical sources of Ottoman literature. When Razi’s historical poetry is investigated, it is discovered that he was born in 1668-1669 and died after 1740-1741. Looking closer at Râzî’s poems, it can be deduced that he lived his whole life in Ankara. Moreover, we understand that he was a dervish of the Mevlevî and Bayramî orders. For now, he is known only by a single collection of poetry and there is no information if he wrote any other book. His divan poetry is in manuscript form and only one copy has reached the present day. He generally wrote mystical poems. The most important thing about Râzi’s poems is the information he gives about eighteenth century Ankara. We have almost no knowledge about the social and cultural life of Ankara in the Ottoman period. In Râzî’s collection of poetry, there are 42 poems written about Ankara, making his poetry an important resource. In this sense, it can be accepted as Râzi’s works are a treasury of information about the history and culture of Ankara.

Makale Özeti | Tam Metin PDF

Giulio Mongeri, Ýstanbul ve Ankara baþta olmak üzere Türkiye’de önemli yapýlara imza atmýþ bir Ýtalyan mimardýr. XX. yüzyýlýn ilk çeyreðinde Osmanlý Devleti’ne hizmet etmiþ, Erken Cumhuriyet dönemi Ankara’sýna da dikkate deðer katkýlarda bulunmuþtur. Mongeri ilk Ankara seyahatini 1897 yýlýnda yapmýþtýr. Dönem itibariyle gözlemleri oldukça ilgi çekicidir. Mongeri bu seyahatine ait notlarýný, bugün çok fazla gün yüzüne çýkmamýþ olan ve Ankara araþtýrmalarý literatüründe çok da söz edilmeyen Illustrazione Italiana dergisinin XXV. cildinde birkaç hafta arayla yayýmlamýþtýr. Bu çalýþma ile Ankara hakkýndaki Türkçe yayýnlara bir katký olarak bu seyahatin deðerlendirilmesi ve bazý açýlardan diðer yayýnlarla ve bugünle karþýlaþtýrýlmasý amaçlanmýþtýr. Öncelikle Ýtalyan Kültür ve Turizm Bakanlýðý tarafýndan yayýmlanan düþük çözünürlükte dijitalleþtirilmiþ nüshalarýn yerine yeni dijital görüntüleme yapýlmýþ, ardýndan Mongeri’nin güzergâhý üzerinden yerinde inceleme tamamlanmýþ ve tarihi kaynaklarla yapýlan kýyaslama ile çalýþma daha sonraki araþtýrmacýlarýn yapacaðý detaylý incelemelere hazýr hale getirilmiþtir. Mongeri’nin bazý konularda bilgisinin yetersiz kaldýðý ancak birçok diðer konuda da Milano’da almýþ olduðu eðitim sayesinde yoðun bir tarih ilgisinin olduðu ortaya çýkmaktadýr. Mimarýn profesyonel yaþamýnda icra edeceði historisist yaklaþýmýn temellerinin daha genç yaþlarda atýldýðý bu seyahat notlarý sayesinde göze çarpmaktadýr.

Giulio Mongeri is an Italian architect credited as behind some of the most important structures all across Turkey, but foremost in Istanbul and Ankara. He served the Ottoman state in the first quarter of the 20th century, and provided a noteworthy contribution to Ankara in the Early Republican era. Mongeri carried out his first visit to Ankara in 1897. His observations of the era are extremely interesting. Mongeri’s notes on this visit were published over a few weeks in the 25th volume of Illustrazione Italiana journal, which rarely sees daylight nowadays and is barely spoken of in the Ankara research literature. As a contribution to Turkish publications about Ankara, this study aims to evaluate this visit and compare it from various perspectives to other publications and the Ankara of today.First of all, new digital imaging was carried out in place of the low-resolution digitalized copies published by the Italian Ministry of Culture and Tourism, then a field examination of Mongeri’s route was carried out, and following study comparing this to historical sources, it was made ready for detailed investigations to be carried out by later researchers. On certain issues, Mongeri was not well informed, but on many others his deep interest in history emerges thanks to the education he had received in Milan. These travel notes may catch the eye as showing from an earlier age the basics of the historicist approach he would take in his professional life as a historian..

Makale Özeti | Tam Metin PDF

Mimarlýk tarih yazýmýnda Ankara’nýn mimarlýk mirasý çoðunlukla 1920-1950 yýllarý arasýna tarihlendirilen Erken Cumhuriyet dönemi yapýlarý üzerinden aktarýlýr. Bu noktada, 1950-1980 yýllarý arasýnda tasarlanan ve Orta Yüzyýl modernizmini temsil eden yapýlarýn, ana akým anlatýlarýn dýþýnda kaldýðý/býrakýldýðý gözlemlenmektedir. Son yýllarda Türkiye’nin siyasal, ekonomik ve toplumsal yaþamýnda önemli bir kýrýlmaya iþaret eden bu dönemde inþa edilmiþ yapýlara iliþkin çalýþmalarda görece bir artýþ olsa da, bu dönemin hâlâ yeterince incelenmediðinin ve mimarlýk tarihinde hak ettiði yeri almadýðýnýn altý çizilmelidir. Bu makalede konu edilen Demirtaþ Kamçýl ve Rahmi Bediz ikilisi 1950-1980 yýllarý arasýnda deðiþen siyasal, ekonomik ve kültürel ortamda ‘Ankara’nýn yeniden inþasýnda’ önemli rol üstlenmiþ mimarlardandýr. Kamçýl ve Bediz Mimarlýk Ofisi bu süreçte kente iþ haný, pasaj, çarþý, sinema, müze, ofis gibi deðiþen ölçek ve iþlevde çok sayýda nitelikli mimari eser kazandýrmýþtýr. Bu kamusal yapýlarýn yanýnda Kamçýl ve Bediz Mimarlýk Ofisi Ankara’da sivil mimari belleðin önemli örneklerinden sayýlan birçok konut kooperatifi projesine de imza atmýþtýr. Übeyde Elli Apartmaný, Kamçýl ve Bediz ofisi tarafýndan tasarlanan yapýlar arasýnda çok fazla anýlmayan ve az bilinen bir konut yapýsý olarak karþýmýza çýkar. 1950 döneminin önemli kadýn milletvekillerinden Übeyde Elli için tasarlanmýþ olmasý, yapýyý mimarlýk tarihi açýsýndan daha da ayrýcalýklý bir konuma yerleþtirmektedir. Bu kapsamda araþtýrma, yakýn bir zaman önce yýkýlmýþ olan Übeyde Elli Apartmaný’ný mimari projeler, aile albümlerinden elde edilen fotoðraflar, aileyle yapýlan sözlü tarih çalýþmalarý ve Übeyde Elli’nin renkli kiþiliði üzerinden yeniden hatýrlamayý ve bu az bilinen projeyi bilinir kýlmayý amaçlamaktadýr. Übeyde Elli Apartmaný üzerinden yapýlan okuma, Ankara’da II. Dünya Savaþý sonrasý hareketlenen mimarlýk ortamýna yakýndan bakmayý, bu yeniden inþa sürecinde Kamçýl ve Bediz ofisinin rolünü gözlemlemeyi ve dönemin önerdiði yaþam kültürlerini anlamayý olanaklý hale getirecektir.

In architectural historiography, the architectural heritage of Ankara has often been discussed based on the buildings of the Early Republican Era, dated between 1920 and 1950. Meanwhile, the buildings that represent mid-century modern architecture and were designed between the years 1950 and 1980 have usually been left out of this narrative. While in recent years there has been an increase in the number of studies focusing on this period, one can also say that this researches is still not sufficient to allow us to understand this era, which marks a critical change in Turkey political, economic and social life. Demirtaþ Kamçýl and Rahmi Bediz were prominent architects who played a major role in the ‘re-building of Ankara’ between 1950 and 1980. During this period, Kamçýl and Bediz realized several invaluable projects to different scales and functions varying from housing design to museums, from shopping centers to office spaces, and from cinemas to shopping arcades. Within this variety of projects, Übeyde Elli Apartment appears as a little-known and rarely remembered project of Kamçýl and Bediz as a team. Another important aspect of this building is its owner Ubeyde Elli, an important female parliamentarian from the 1950s. In that context, this study, by bringing together architectural drawings, photographs from family albums and oral-history notes, seeks to ‘remember’ this project, which was destroyed a few years ago. Through the Ubeyde Elli Apartment project, one has the chance to understand the changing architectural trends after World War II, the role of Kamçýl and Bediz as a team within this ‘reconstruction’ process, the persona of Ubeyde Elli, and most importantly how her image matches up with the wohnkultur of the apartment.

Makale Özeti | Tam Metin PDF

Ankara keçisi, Ankara ve çevresinde yetiþtiriciliði yapýlan bu coðrafyaya özgü önemli bir keçi ýrkýdýr. Tekstil sanayinde hayvansal lifler arasýnda uzunluðu, mukavemeti, parlaklýðý ile önemli bir yere sahip olan, modaya göre tüketimi yýldan yýla deðiþen tiftik; Anadolu’nun kýrsal kesiminin gelir kaynaðýdýr ve el sanatlarý açýsýndan dokuma ve örmelerde kullanýlan baþlýca hammaddelerden biridir. Ankara sofu, Ankara keçisinden elde edilen tiftikten dokunan bir çeþit kumaþtýr.Tiftik lifinin eðrilip iplik haline getirilmesi, iplikten sof kumaþýn dokunmasý, boyanmasý, kýsacasý sof yapýmý Ankara ve yöresine ait özgün bir el sanatýydý. Ankara keçisi tiftiðinden üretilen, toplumun seçkin kesimleri tarafýndan tercih edilen sof dokumalarý Ankara ili ve Ýç Anadolu bölgesine özgü geleneksel dokumalardandýr. Günümüzde dokunulmamakta ve örnekleri sadece müzelerde görülmektedir. Bu bakýmdan, Ankara sofu bu coðrafyaya ait kültürel miraslardan biridir. Yapýlan literatür incelemelerinde Ankara Etnoðrafya Müzesi’nde iki, Sadberk Haným Müzesi’nde bir sof örneði olduðu tespit edilmiþtir. Ancak Ankara Etnoðrafya Müzesi’nde yürütülen çalýþmada iki yerine beþ adet sof dokuma ile karþýlaþýlmýþtýr. Geçmiþte önemli kültürel bir deðer olan sofun günümüzde dokunmamasýna raðmen kültürel açýdan sahip çýkýlmasý gereken bir deðer olduðu düþünülmektedir. Bu çalýþmada, Ankara sofunun özelliklerinin incelenmesi amaçlanmýþtýr. Ankara Etnoðrafya Müzesi’nde bulunan beþ adet sof dokumanýn en, boy, atký-çözgü sýklýðý, dokuma kalýnlýðý gibi bazý özellikleri incelenmiþ ve fotoðraflarla belgelenmiþtir. Ayrýca sofun dokunduðu dokuma tezgâhlarý hakkýnda bilgi verilmiþtir.

The Angora goat is an important goat breed which is specifically raised in Ankara and its surroundings. Mohair, a kind of fiber obtained from the Angora goat, has an important place in the textile industry, due to its length, strength, and brightness. Consumption patterns change every year according to current fashions. Mohair, which is the primary raw material for weaving and knitting, is also a source of income for people living in rural areas of Anatolia. Ankara sof is a type of fabric woven from mohair. Sof is made by spinning the mohair fiber into yarn, weaving the fabric from this yarn and then dyeing it. Sof fabric was preferred by the elite segments of society as a unique handcraft specific to Ankara and the Central Anatolia Region. Unfortunately, this is no longer woven and can now only be seen in museums. In this respect, Ankara sof has become part of the cultural heritage of the region.The literature review indicates that there are two samples of sof fabric in the Ankara Ethnographic Museum while in the Sadberk Haným Museum there is one. However, a study conducted in the Ankara Ethnographic Museum revealed three more samples of sof fabric in addition to the two in the literature. Considering the above, sof is culturally important and should be protected even though it is no longer woven today. This study intends to analyze the characteristics of Ankara sof by examining the five sof fabric examples in the Ankara Ethnographic Museum in terms of width, height, weft-warp density, and weaving thickness. These characteristics are analyzed, documented and information about the weaving looms is also provided.

Makale Özeti | Tam Metin PDF

Dilimizin ve edebiyatýmýzýn geliþimine adadýðý yaþamýnýn en verimli yýllarýný Ankara’da yaþamýþ, gözlerini hayata bu kentte kapamýþ olan Nurullah Ataç, Ocak 1953’ten Mayýs 1957’ye kadar tuttuðu ünlü Günce’sinde, sýnýrlý da olsa bazý günler baþkent sinemalarýnda izlediði filmlerden ve kentteki sinema yaþamýndan da söz açmýþtýr. Çalýþmada, yazarýn Günce’deki anlatýmlarýndan yola çýkarak ellili yýllarýn Ankara’sýnda izlediði filmler ve kentin sinema hayatýna dair duygu ve düþünceleri deðerlendirilmektedir.

Nurullah Ataç, who spent the most productive years of his life devoted to our language and literature in Ankara and who finally closed his eyes in the same city, wrote about the films he watched in the cinemas of the capital on the limited days they were open and the cinematic life of the city in his famous diary, which he kept from January 1953 to May 1957. This work begins with the author’s Diary reminiscences to evaluate his feelings and thoughts about the films he watched in 1950s Ankara and the cinematic life of the city.

Makale Özeti | Tam Metin PDF

Bu yazýda, 1950’ler Ankara’sýnýn Çerkeþ ve Gonca sokaklarý çevresinin belleðimizde kalan anýlarýndan yola çýkýlarak; tarihi, sosyal ve kültürel yapýnýn nasýl deðiþtirildiði/deðiþtiði ve giderek Eski Ankara’yý nasýl yokolma noktasýna getirdiði anlatýlmak istenmiþtir. Bu amaçla “anýlar-duyumlar-gözlemler-tanýklýklar”dan hareket edilerek, bu bilgiler belgeler ve fotoðraflarla harmanlanmýþ, yetemediðimiz yerlerde de “inceleme-araþtýrma-görüþme”lerle doðrulanmalarý yolu izlenmiþtir. Sýralanan saptamalarýmýzýn çoðu bu iki sokaðýn sýnýrlarýný aþýp o günün Türkiye’sinin her yerinde görülebilecek türdendir. Zamanýn acýmasýz tahripkarlýðýnýn bu hýzlý gidiþi karþýsýnda, eski Ankara’yý belki de tümüyle yitirmemiz kaçýnýlmaz görünmektedir.

Makale Özeti | Tam Metin PDF